راهکار متمایز ملاصدرا از ابن سینا در رفع "اجتماع دو مقوله" در وجود ذهنی و کارایی آن
Authors
Abstract:
ارسطو، علی رغم اینکه «کلی جواهر» را جوهر دانسته است، علم را عرض میداند. این امر این پرسش را رقم زده است که «کلی جوهر» چگونه میتواند در عین جوهر بودن، عرض باشد؟ ابنسینا در پاسخ، موضوع گزارۀ مورد نزاع را از «صورت ذهنی جوهر» به «ماهیت جوهر» تغییر داده است، تا صدق آن را در قالب حمل شایع صناعی بالذات تضمین نماید. ملاصدرا با توجه به این تغییر و نقد ابن سینا، راه چاره را در طرح حمل اولی ذاتی دانسته است. با بررسی راهکار ابنسینا و ملاصدرا می توان به خوبی ضرورت طرح تمایز «حملین» به وسیلۀ ملاصدرا را دریافت. همچنین میتوان به خوبی پی برد که راه حلهای ایشان علی رغم ادعای قوام صفری یکسان نیست. و نیز نمیتوان آن گونه که فلاحی میگوید راهکار ملاصدرا مبنی بر تمایز حملین را ناکارآمد دانست، اگرچه این راهکار تنها پاسخگوی بخشی از معضل پدیدآمده است.
similar resources
نقد و بررسی "وجود ذهنی" از دیدگاه ابن سینا
در فلسفة اسلامی، هر چند مباحث "وجود شناسی" جایگاه بسیار مهمی دارد و بخش اعظمی از مباحث و مسائل را به خود اختصاص داده است، ولی مباحث "معرفت شناسی" به دلایل مختلف، تفصیل چندانی نیافته است. یکی از معدود مسائلی که به تفصیل در فلسفة اسلامی از آن بحث شده است و می توان آن را ذیل بحث "معرفت شناسی" گنجانید، مسألة "وجود ذهنی" است. اما بین محققان تاریخ فلسفه، چنین مشهور است که این بحث از فخر رازی آغاز گش...
full textاشکال معروف وجود ذهنی را ابن سینا حل کرده است نه ملاصدرا
اشکال معروف وجود ذهنی بر خلاف تصوری که پس از صدرالمتالهین رایج شده برای ابن سینا آشنا بوده است او نه تنها این اشکال را مطرح می کند بلکه حتی پاسخی روشن به آن در پیش می نهد. این پاسخ در حقیقت همان پاسخی است که قرنها بعد صدرالمتالهین با توسل به تفکیک میداماد در دو گونه حمل شایع صناعی و حمل ذاتی اولی از یکدیگر و بدون ارجاع به شیخ الرئیس مطرح کرده است. همچنین پاسخ ابن سینا بر خلاف تصور ملاصدرا نه تن...
full textبررسی مقایسه ای وجود ذهنی و نقش آن در معرفت از دیدگاه ابن سینا و ملاصدرا
نظریه وجود ذهنی از نظریات مهم در باب علم و معرفت است که در این پژوهش نظریات دو حکیم نامدار اسلام، ابن سینا و ملاصدرا را به روش کتابخانه ای مورد بررسی قرار داده و با هم مقایسه کرده ایم. وجود ذهنی از دو جهت وجود شناختی و معرفت شناختی مورد بررسی قرار می گیرد. وجود ذهنی از نظر وجود شناختی، نحوه ای از وجود در مقابل وجود خارجی است که در جریان علم حصولی انسان به خارج به وجود می آید و در تمام مراتب علم...
15 صفحه اولتمایز وجود و ماهیت در پرتو تفکیک دو وجه وجود در فلسفه ابن سینا
ابنسینا همواره از تمایز و تقابل دو نوع وجود، وجود خاص و وجود اثباتی، سخن میگوید که خود مبنای تمایز ماهیت و وجود است. به همین جهت، مسئلۀ مشهور تمایز میان ماهیت و وجود به نوعی در خصوص این تمایز نیز مطرح میشود. مسئله آن است که آیا وجود خاص اساساً وجود است؟ این در واقع مسئلهای است در خصوص ماهیت: آیا در درک ابنسینایی از ماهیت، معنایی از وجود حاضر است؟ این جستار تلاش میکند تا بر اساس ارتباط وجود...
full textوجود از منظر افلاطون و ابن سینا
چکیده بحث وجود اساسی ترین مسئله در تاریخ طولانی فلسفه بوده و ذهن متفکران را به خود مشغول داشته است. افلاطون و ابن سینا در مقام بزرگ ترین فلاسفه درباب وجود دیدگاه های بدیعی داشته اند که در این نوشتار بر آنیم تا با روش و نگاهی تحلیلی به مبانی این دو فیلسوف بدانها پرداخته و با یکدیگر مقایسه کنیم تا نشان دهیم که این دو دیدگاه درباب وجود چه تفاوتهایی دارد و این اختلاف چه تأثیری بر نگاه ما به موجودات...
full textحقیّت خداوند در نظر ابن سینا و تأثیر آن بر نظریه وحدت وجود در ملاصدرا
بحث «وحدت وجود» در عرفان و فلسفه اسلامی به عنوان بحثی پرمناقشه شناخته می شود. این بحث در حکمت متعالیه که محل تلاقی جریانات فکری پیش از خود بوده، نیز به گونه ای جلوه گر شده است. یکی از پرسش های اساسی مطرح در این زمینه چگونگی راه یافتن این بحث به فلسفه اسلامی است؛ پرسشی که در این مقاله برآنیم تا پاسخش را در بحثی نزد ابن سینا بیابیم که می توان آن را «حقیّت خدا» (انتساب حق به خدا) نامید. چنین به نظر...
full textMy Resources
Journal title
volume 46 issue 1
pages 79- 91
publication date 2013-03-21
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023